ربیعة بن حوطربیعة بن حَوْط، ابومُهَوِّش -ابوثور- یکی از شهدای کربلا است. ۱ - نام پدر ربیعهدر منابع نخستین و معتبر، نام پدر ربیعه را« حوط» نوشته اند. اما در فرسان الهیجاء [۱]
فرسان الهیجاء، ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص۱۳۶.
[۲]
فرسان الهیجاء، ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص۸۷.
و وسیلة الدارین [۳]
وسیلة الدارین، موسوی زنجانی، ج۱، ص۱۲۰.
، او را« خوط» گفته اند.۲ - بررسی شهادت ربیعهشاعر مخضرم [۴]
جمهرة النسب، سائب كلبى، ج۱، ص۱۷۰.
و پسرعموی حبیب بن مظاهر بود. در كتاب ابصار العین از وى تنها به عنوان پسرعموى حبیب بن مظاهر یاد شده است، نه شهید کربلا. وی ساکن کوفه بود. در روز ذی قار نیز حضور داشت. [۸]
الاصابة، ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۱۴۲.
منابعی که شرح حال او را نوشته اند، از شهادتش در کربلا سخنی به میان نیاورده اند. [۹]
الاصابة، ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۱۴۲.
[۱۰]
الاصابة، ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۱۵۸.
[۱۱]
الاصابة، ابن حجر عسقلانی، ج۱، ص۳۸۳.
[۱۲]
خزانة الادب، عبدالقادر بن عمر بغدادى، ج۶، ص۳۷۹- ۳۸۰.
[۱۳]
مِنَ الضّائع مِنْ معجم الشعراء، للمرزبانى، ج۱، ص۶۳- ۶۴.
[۱۴]
معجم الشعراء المخضرمین والأمویین، غريزه فوال‌بابتى، ج۱، ص۱۵۷.
[۱۵]
معجم الشعراء، عفیف عبدالرحمن، ج۱، ص۹۶.
[۱۶]
معجم الشعراء فى لسان العرب، ج۱، ص۴۱۴.
تنها برخی نویسندگان متأخّر با نقل و برداشت نادرست از آنچه ابن حجر درباره حبیب بن مظاهر گفته است، نتیجه گرفته اند که ربیعه نیز همراه او به شهادت رسیده است. [۱۷]
فرسان الهیجاء، ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص ۱۳۶.
[۱۸]
فرسان الهیجاء، ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص۸۷.
[۱۹]
وسیلة الدارین، موسوی زنجانی، ج۱، ص۱۲۰.
[۲۰]
وسیلة الدارین، موسوی زنجانی، ج۱، ص۱۳۷.
در حالی که مراجعه به گفتار ابن حجر در «الاصابه» خلاف این را ثابت می کند. [۲۱]
الاصابة، ابن حجر عسقلانی، ج۱، ص۳۷۳.
۳ - بررسی گفتار ابن حجرابن حجر درباره حبیب بن مظاهر مى گوید:« حبیب بن مظاهر- ...-، له ادراك و عمر حتى قتل مع الحسین بن على. ذكره ابن الكلبى مع ابن عمه ربیعة بن حوط ابن رئاب و سیأتى فى حرف الراء ان شاء اللَّه تعالى.» [۲۲]
الاصابة، ابن حجر عسقلانی، ج۱، ص۳۷۳.
امّا مؤلفان وسیلة الدارین و فرسان الهیجاء، جمله« ذکره ابن الکلبى» را جابه جا كرده و سخن ابن حجر را این گونه تغییر داده اند:« حبیب بن مظاهر- ...-، له ادراک و عمر حتى قتل مع الحسین یوم الطف مع ابن عمه ربیعة بن خوط بن رئاب المكنى اباثور الشاعر الفارس، ذكره ابن الكبى فى كتابه». آن گاه نتیجه گرفته اند كه ربیعة بن حوط نیز همراه حبیب بن مظاهر به شهادت رسیده است. [۲۳]
فرسان الهیجاء، ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص ۸۷.
[۲۴]
فرسان الهیجاء، ذبیح الله محلاتی، ج۱، ص۱۳۶.
[۲۵]
وسیلة الدارین، موسوی زنجانی، ج۱، ص۱۲۰.
[۲۶]
وسیلة الدارین، موسوی زنجانی، ج۱، ص۱۳۷.
این دو نویسنده، ادعاى شهادت ربیعة بن حوط را به« مرزبانی» و« ابن عساکر» نیز اسناد داده اند. ولى تا آنجا كه ما در آثار ابن عساکر مانند تاریخ مدینه دمشق و آثار قابل دسترس مرزبانى همچون معجم الشعراء؛ معجم الشعراء الشیعة( تلخیص سید محسن امین)؛ الموشح فی مآخذ العلماء علی الشعراء؛ نور القبس المختصر من المقتبس( اختصار یغمورى)، جست وجو کردیم، سخنى درباره شهادت ربیعة بن حوط نیافتیم. ۴ - پانویس
۵ - منبعپژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۱۶۱- ۱۶۲. رده‌های این صفحه : اصحاب امام حسین | امام حسین | تاریخ معصومان | شهدای غیر بنی هاشم در کربلا | شهدای کربلا | نهضت عاشورا
|